BAŞLIK: Yeni dönemde neler olacak?

Bir dönem kapanıyor. Hepimiz sözümüzü söyledik, söyleyemedik, anlattık, anlatamadık vs. ama geçmiş geçti.. Şimdi yeni şeyler söylemek lazım..

Bu meyanda parça bölük de olsa önümüzdeki dönemde neler olabileceği hakkındaki düşünceleri paylaşalım derim.

Ben başlıyorum, herkes aklına gelenleri eklesin. Umalım ki belki ortak akıl hepimize yardımcı olabilecek sonuçlara erişir.

i) Devletin engelli rehabilitasyonuna ayırdığı kaynakları kısacağı aşikar. Bunu damar okuma ile ya da başka bir yolla yapacak. Kısa erimde bu alana aktarılan devlet sübvansiyonu dramatik ölçülerde azalacak.

ii) Ülkemiz demografisinden kaynaklanan sorunlar nedeniyle engellilik rasyoları artmaya devam ediyor, edecek. Bu rehabilitasyona gereksinim duyan nüfusun artmaya devam edeceği anlamına geliyor.

iii) Engelliliğin uzun bir geçmiş boyunca görünürlüğünü azaltan sosyo-kültürel kontekst dağılıyor, şehirleşme, bireyselleşme ve çekirdek ailenin geniş aileyi eritiyor olması yakın-orta vadede engelliliğin tolere edilmesinde ciddi zorluklarla karşılaşılacağına işaret ediyor.

iv) Artan gereksinimler ve azalan sübvansiyonlar bu alanın giderek daha büyük bir hızla "özelleşeceğine" işaret ediyor. Devlet sübvansiyonunun yerine yeni kaynakların konulması kaçınılmaz olacaktır. Bunların bir kısmı yerel idare bütçelerinden, sosyal sorumluluk projelerinden, sponsorluklardan vs. sağlanabilirse de esas olarak kaynağın önemli bölümleri engelliler ve ailelerinden aktarılmak zorunda kalınacaktır.

v) Engellilik-Yoksulluk koşutluk ve ilintisinin kırılamadığı ülkemiz sosyo-ekonomik şartlarında pek çok engelli ailesinin böyle bir kaynağın üretimine katılamayacağı ve sonuç olarak sistemin dışına sürükleneceği görülmelidir.

vi) Engelli rehabilitasyonu giderek toplumun sadece ödeyebilen üst katlarına doğru çekilecek, toplumun geniş kesimleri açısından ödenemeyen, lüks bir hizmet haline dönüşecektir.

vii) 2006 yılında girişilen geniş sosyalizasyon hamlesi son bulacak, engelli ailesinin gelir durumu ya da sübvansiyon sağlayan kurumsal yapılara erişebilirliği nispetinde hizmet alacağı yeni bir dönem açılacaktır.

viii) A sınıfı tüketiciyi cezbetme, hizmeti çeşitlendirip niteliğini yükseltme rekabet ve gayretine girişecek sınırlı sayıda ÖERM "örnek" kurumlar olarak (Tohum Vakfı birimleri gibi mesela) yıldızlaşırken, oluşacak maliyetleri karşılayamayacak geniş kesimler "kalitesiz" ve "kaynatmaca" da olsa bu hizmetlere artık erişemiyor olacaklardır.

ix) Rehabilitasyonların sağladığı az ya da çok iyileştirimler de olmadığında bu geniş kesimler için engelliğin yükü artacak, engellilik-yoksulluk sarmalı katılaşacaktır.

x) Pek çok merkez "ödeyebilenlerin" görece düşük populasyonu nedeniyle kapanacak ya da diğerleri tarafından yutulacaktır.

xi) "Ödeyebilenlerin" gereksinimleri nispetinde bir kadro ihtiyacı oluşacağı için çalışan personelin önemlice bir bölümü kendisini alan dışında bulacaktır. Sektörde yıllar sonra ortaya çıkacak bu "işsizlik" durumu "teminindeki güçlük" nedeniyle artifisyel olarak şişmiş ücretleri baskılayacak ve yeni bir ücret medyanının zuhuru gerçekleşecektir.

xii) Ücretlerin sefaleti arttıkça, "müsteşar maaşı alıyorlarmış!" nidaları bakanlık koridorlarında daha az duyulacak, haset nedeniyle alana oluşan özel ilgi dağılacak, bürokratların "vatanı ve devleti ÖERM'lerinden korumak ve sakınmak" refleksi törpülenecek, kurumlar görece daha stabil ve huzurlu bir çalışma ortamı elde edeceklerdir.

xiii) Sonuçta alanda kalabilen engelli bireyler, aileleri, kurumlar ve çalışanlar için "herşey çok daha güzel olacak"tır. Alanda kalamayan engelli bireyler, aileler, kurumlar, çalışanlar içinse aynı cümle kurulamayacaktır.

xiv) Kısacası "ölen ölür, kalan sağlar bizimdir" hoyratlığından bir kahramanlık menkıbesi türetmiş bu kültür ve bu coğrafya açısından "gökyüzünün altında yeni bir şey yok"tur.

Sağlıklar dileğiyle,

Yazdıklarınızın büyük kısmına katılmakla beraber ben sizden biraz farklı düşünüyorum.

Sektörde hizmet saylayan kapasite anlamında bir azalma olacağını ve çok sayıda kurumun kapatılacağı veya yutulacağını sanmıyorum. Tam tersine artan talep doğrultusunda kurum sayısı ve kontenjanlarında da artış olacaktır.

Ancak; uzun vadede kaçınılmaz olarak kurumlar ayrışmaya başlayacak. Temel olarak 3 grup kurum ortaya çıkacaktır. 1. Grupta eski SSK hastaneleri kıvamında, çok düşük maliyetle, düşük hizmet kalitesi sunan kurumlar, 2. grupta özel ve ücretli, yüksek kalitede hizmet sunan kurumlar, ve 3. grupta bu ikisinin arasında kalan, nabza göre şerbet veren kurumlar.

Bu durumun fiili halini şu anda sağlık kuruluşlarında görüyoruz. Hastadan 5 kuruş almadan çalışan hastanelerin yanı sıra, SGK'lıya hiç bakmayan, sadece özel hastaları kabul eden hastaneler de var.

Bizim alanımızın bir istisna olduğu kanısında değilim.

Devlet hiç bir zaman "bu alana sübvansiyonu kestim" algısı yaratacak bir girişim içine girmeyecek, tam tersine "300.000 engelli çocuğumuza eğitim aldırdık" benzeri argümanları ortaya koymaya devam edecektir. Ancak, alana harcadığı toplam bütçenin zaman içinde giderek küçüleceği, hatta bu hizmetten yararlananlara bir maliyet getireceği öngörüsünde bulunmak zor değil. Bugün "bedava sandığımız" sağlık hizmetinde de eczaneye gidince yok 3TL muayene parası, yok ilaç katkı payı vs. para ödemiyor muyuz?

"Gökyüzünün altında yeni bir şey yok" sözü bana Pink Floyd'un meşhur şarkısını anımsattı.

"and everything under the sun is in tune
but the sun is eclipsed by the moon. "

Her ikinize de "köşe yazısı" kıvamındaki yazılarınızdan dolayı buton haricinde de teşekkür etmek istedim.

Analizler çok güzel ellerinize sağlık..

Yeni dönemde ne olacak sorusuna başka sorularla cevaplar aramak istiyorum.Her alanda olduğu gibi (sağlık,adalet,sosyal güvenlik,çevre katliamları,toplumsal barış vb...)bu alanda da yardım eksenliden HAK EKSENLİYE gitmesi gereken özel eğitimin çağın karanlığına sürüklenmesine, Toplumun dinamiklerine yön vermesi gereken kişi ve kurumlar nasıl tepki vercekeler? Kim bu kişi ve kurumlar.Başta sivil toplum örgütleri(ilgili ilgisiz tüm sivil toplum örgütleri tepki vermelidir bugün bana yarın sana) bu kadar engelli ve ailesine zulm yapılırken neler diyecekler ne tepkiler vercekler.Ya toz kondurmadığımız hepimizi mezun eden üniversitelerimiz ve hocalarımız neler söylecek ve ne tepki koyacaklar.Peki diğer önemli güç olan medya sizce nasıl davranacak...bu sorulara doğru cevaplar bulanlar sektörün geleceği ilegili tahminlerinde daha az yanılacaklar diye düşünüyorum.

Ali Galip Hocam;

Yazdıklarınıza aynen katılıyorum.

Süreç içinde sayılar,rakkamlar havada uçacak. damar tanıma sisteminin devlete ne kadar para kazandırdığı anlatılacak. ÖEM ne kadar devleti zarara soktuğu yazılacak,çizilecek.(belli oranlarda haksız da olmayacaklar ya neyse)

Bu sistemden yorulan bir kısım veli çocukların eğitim hakkından vazgeçecek. Maaş yeter diye düşünecekler.

Kurumlar sürece adapte olmak için çalışacaklar. Bir kısım kurum bunu başaramayacak. MEB yetkilileri %50 yi boşuna söylemiyor.

Eğitim alamayan öğrencilere rağmen, işssizler ordusuna önemli katkılar yapmasına rağmen,bu sisteme övgüler yağdırılacak birileri tarafından. Ne de olsa tasarruf sağladı. Çok ağır maddi ve manevi kayıplara yol açsa bile,yaşasın bu sistem diye tempo tutulacak.


Öncelikle kapanacak kurumların,büyük şehirlerde olacağını tahmin ediyorum. bu kadar yüksek maliyetleri karşılamak çok zor olacak. Yine bu şehirlerde ki bu kurumların bir kısmı sportizm tarzı uygulamalara veya tam günlük uygulamalara geçecek.


Evet. Bence de yeni bir dönem başlıyor. Bu sistemin bu yönetmelik maddeleri ile herkesin zararına olacağını düşünüyorum.

Herkese sağlıklar dilerim.

Yeni dönemde kurumlar nisbeten daha çok devamsızlık yapan personelleriyle yollarını ayıracak.
Devamlı devamsızlık yapan aileler ile ilişkiler kesilecek.
Kuruma bir yedek öğretmen(rahatsızlanan öğretmenin yerine) alınacak.
Kuruma Bir tane daha yedek servis arabası ve şoförü alınacak.
Artık kurumlarda gezi ,gözlem ,inceleme,sinema,tiyatro vs etkinlikler olmayacak.
Öğretmenler maaş + girdiği seans sayısı kadar aylık alacaklar.
Sabah saat 8 ,akşam saat 6 ve hafta sonları kurumlar çalışır olacaklar.
Bu sistemde veliler servis ücreti verecekler(kurumlar almak zorunda kalacaklar)
Ayakta kalan kurumlar her çocuğu almayacak(servisin geç gelmesini göze alamayacaklar)
Kurumlar dal merkezleri gibi çalışacaklar.
Ayakta kalırsak, kalan kurumların saygınlığı artacak.Artık rehabilitasyon merkezi işlettiğimizi saklamayacağız .
Ortaya bu işi bu zorluklara rağmen yapabilen kurumlar yeni dernekler çıkaracak.
Sonra yeni yönetmeliği ve asansör meselesini konuşur olacağız.
Benim beklentim ortada kurum filan kalmadığı zaman Bakanlık özel eğitimin örgün kısmına ödeme yapacak.
Bu arada Türkçe -matematik modülleri kalkacak.

Amma karamsar bir sektör olduk biz ya...! Bir silkelenip kendimeze gelelim her şey yoluna girer merak etmeyin. Bu sektör ne fırtınalr gördü; bunu da aşacağız umarım....